قلعه الموت يا قلعه حسن
در شمال شرقي آبادي گازر خان و بر بلنداي كوھي از سنگ يكپارچه با ارتفاع ٢١٠٠ متر ازسطح دريا كه به پرتگاه ھاي مخوفي
منتھي مي شود قلعه اي پرشكوه قرار دارد كه به گفته حمدا… مستوفي نخست در سال ٢٢۶ ھجري به دست داعي الي الحق حسن بن
زيد الباقري بنا شده ، در شب چھارشنبه ششم رجب سال ۴٨٣ قمري به تصرف حسن صباح در آمده و اكنون آن را به نام قلعه الموت
يا قلعه حسن مي خوانند.
تنھا راه ورود به قلعه در انتھاي ضلع شمال شرقي – چند متر پايين تر از برج شرقي دژ – واقع شده كه كوه ھودكان با فاصله اي
نسبتا زياد بر آن مشرف است . در اين محل تونلي در تخته سنگ بريده شده كه داراي ۶ متر طول ، ٢ متر عرض و ٢ متر ارتفاع
است . پس از عبور از اين گذرگاه ، آثار باقيمانده برج جنوبي قلعه و ديواره جنوب غربي آن كه روي شيب تند تخته سنگ ساخته شده
آشكار مي گردد. در دامنه جنوبي كوه قلعه ، خندقي به طول تقريبي ۵٠ متر و عرض ٢ متر كنده و آن را از آبي كه داخل قلعه مي
آمده پر مي كرده اند تا ھيچ راه نفوذي از آن جبھه متصور نباشد . بر روي دامنه ھاي تند ديگر صخره نيز ھر جا كه بيم بالا رفتن
مھاجمان مي رفته خندق ھايي كنده و ديواره بالايي آنھا را مورب برآورده اند تا امكان ھر گونه عبوري را بازستاند . ھمچنين در ھر
نقطه كه شياري وجود داشته با ساختن ديواره ھايي سنگي يا آجري راه ورود را مسدود ساخته اند . با عبور از پاي ديوار شرقي قلعه
كه حدود ١٠ متر و به ارتفاع ۵ متر است به بخش اصلي دژ مي رسيم كه تختگاه حسن صباح در طول اقامت سي و پنج ساله وي در
الموت بوده است و در بالاي آن بقاياي چند اطاق كه سقفشان فرو ريخته به چشم مي خورد . اين قلعه پس از تسليم ركن الدين خور شاه
در شوال ۶۵۴ ه .ق به دستور ھلاكو به آتش كشيده و و يران شد و از آن پس به عنوان تبعيد گاه و زندان مورد استفاده قرار گرفت .
يكي از شگفتي ھاي قلعه حسن ، سيستم پيچيده آبرساني با تنبوشه ھايي به قطر ١٠ سانتي متر است كه از چشمه " كلدر " آب را به دژ
رسانده و در حوض ھاي سنگي ذخيره مي كرده اند. در جنوب غربي اين قسمت از قلعه – در ميان شيب بسيار تندي كه به پرتگاه ھاي
٨ متر كنده اند كه ھيچ گاه از آب خالي نشده است × عميق مي رسد – حوضي در دل سنگ به ابعاد تقريبي
